نچرخیدن فن کارت گرافیک
کار کردن GPU در دمای خنک برای حفظ عملکرد سیستم بسیارمهم است از این رو فن یکی از مهمترین اجزای ساختاری است که با نگه داشتن پردازنده ها در یک دمای معین ، نقش مهمی در خنک سازی داشته و موجب بهبود عملکرد سیستم میشود . اینکه فن کارت گرافیک دائما درحال کارکردن باشد یک تفکر اشتباه است ، درواقع در برخی از کارت گرافیک ها زمانیکه دمای چیپ به محدوده خاصی برسد و فن شروع به چرخش و خنک سازی میکند . در این شرایط ممکن است کاربران تصور کنند که وجود یک مشکل سبب نچرخیدن فن کارت گرافیک شده درحالیکه اینطور نبوده و درواقع GPU درحالت Idle ( حالت بیکار ) قرار دارد . دلیل این امر آن است که برخی از پردازنده های گرافیکی تا زمانیکه به دمای مشخصی نرسند فن ها را به کار نمی اندازند تا در مصرف انرژی صرفه جویی شود . درنتیجه اگر شما از سیستم خود سبک استفاده میکنید و نرم افزار سنگینی درحال اجرا ندارید ، دلیلی برای چرخش فن وجود ندارد . بنابراین اولین اقدام برای تشخیص اینکه کارت گرافیک درحالت Idle است یا خیر ، این است که توسط نرم افزار هایی مانند FURMARK – MSI Afterburner و یا اجرای برنامه های سنگین ، GPU را تحت فشار قرار داده و وضعیت فن هارا بررسی کنید . اگر با اینکار فن شروع به کار کرد پس سالم است درغیراینصورت طبق موارد زیر عمل کنید تا عیب یابی انجام شود :
مواردی که میتواند منجر به نچرخیدن فن کارت گرافیک شود :
1. بررسی اتصالات برق و کابل :
معیوب بودن و یا عدم اتصال کابل برق قطعات ، یکی از رایج ترین دلایل نچرخیدن فن کارت گرافیک می باشند پس در ابتدا به سراغ کابل ها رفته و آنها را تست کنید . دلایلی مانند وارد شدن ضربه یا فشار میتواند کابل های اتصال را شل کند بنابراین ابتدا این کابل هارا خارح و مجددا درجای خود قرار دهید . هنگام جا زدن کابل ها مطمئن شوید که صدایی مانند تیک شنیده می شود . همچنین دراتصال کانکتورها ، برای کانکتور 6 و 8 پین که از منبع تغذیه به کارت گرافیک متصل می شوند توجه کافی داشته باشید . اگر جواب نداد ، اینبار کابل را با یک سیستم دیگر امتحان کنید و اگر فن کار نکرد متوجه می شوید که کابل معیوب است .
قدم بعدی این است که مطمئن شوید کارت گرافیک بدرستی در اسلات PCIe قرارگرفته است . برای اطمینان از اینکار یکبار کارت گرافیک را خارج و دوباره روی مادربرد متصل کنید . همچنین وجود باگ در اسلات PCIe و یا مادربرد میتواند مشکل ساز شود درنتیجه اگر از سلامت مادربرد و اسلات آن اطمینان ندارید میتوانید با استفاده از یک کارت گرافیک سالم دیگر صحت آنها را بسنجید .
2. معیوب بودن قطعات :
اگر بعد از اتصال صحیح برق همچنان فن دچار مشکل بوده و نمیچرخید به سراغ مادربرد بروید . به این منظور کارت گرافیک را از روی مادربرد جدا کرده و ببینید سیستم بدون آن بوت می شود یا نه . اگر کامپیوتر بدون نصب کارت گرافیک بوت شد ، بهتر است به سراغ برنامه تست فشار بروید . در این حالت احتمال اینکه کارت گرافیک – منبع تغذیه – کانکتور PCIe و … خراب باشند وجود دارد . جهت تست میتوانید کارت گرافیک خود را به روی یک سیستم دیگر نصب و تست کنید . اگر بازهم فن کارت گرافیک در تست فشار نچرخید ، به این معناست که فن معیوب می باشد و باید تعمیر گردد .
3. وجود گرد و غبار :
وجود حجم زیاد گرد و غبار روی پره های فن کارت گرافیک میتواند آن را از چرخش باز دارد . طراحی پره های فن به گونه ایست که دربرابر گردوغبار مقاوم هستند اما در درازمدت نمیتوان از آن جلوگیری کرد و نهایتا گردوغبار به روی فن انباشته می شود و از آنجایی که این فن ها دارای گشتاور پایینی هستند ، کوچکترین مانعی میتواند پره های فن را ازحرکت باز دارد .برای رفع این مشکل میتوانید پس از بازکردن کارت گرافیک ، فن را از سایر قطعات جدا کرده و تحت فشار باد قوی قراردهید تا تمامی گرد و غبار از بین برود سپس با یک دستمال آن را پاک کرده و درجای قبل برگردانید . جهت آسودگی خاطر بهتر است به یک تعمیرکار مجرب مراجعه کنید . سرویس و شستشوی هرساله ی کارت گرافیک توسط تعمیرکار مجرب میتواند به سلامت و طول عمر کارت گرافیک شما کمک بسزایی کند .
4. بروزرسانی درایوردها :
اگرچه نچرخیدن فن کارت گرافیک بیشتر مربوط به مشکلات سخت افزاری است اما عدم بروزرسانی درایورها نیز میتواند موجب آن شود لذا با بروزرسانی آنها و ری استارت کامپیوتر ، مشکل برطرف خواهد شد . جهت بروزرسانی صحیح چیپست های AMD و NVIDIA باید مدل کارت گرافیک و نسخه ی ویندوز را چک کنید . درایورهادر سایت شرکت سازنده کارت گرافیک موجود است . مدل کارت گرافیک در تب Performence از Task Manager ویندوز 10 و همینطور در Device Manager قابل مشاهده است . گاهی اوقات آخرین نسخه ی درایور کارت گرافیک مشکلاتی دارد که اغلب زمان ارائه آن وجود داشته و به مرور کمپانی آنها را برطرف میکند اما درهرصورت نصب نسخه ای متفاوت از درایور کارت گرافیک راهکار خوبی است . اگر سازنده کارت گرافیک نرم افزار کمکی برای مدیریت سرعت فن ، اورکلاک کردن و بررسی دما ارائه کرد و آن را نصب کردید ، تنظیمات آن را به حالت پیش فرض قرار دهید . درنهایت پس از بروزرسانی ، سیستم را ری استارت کنید ( درصورتیکه مشکل مربوط به این قسمت باشد ، پس از ری استارت برطرف می گردد .)
5. مستهلک شدن فن و ارتقاء آن :
یکی از دلایل نچرخیدن فن کارت گرافیک ، مستهلک شدن آن است بطوریکه اگر مدت زیادی از خرید کارت گرافیک تان میگذرد ممکن است مانند سابق عملکرد قابل قبولی نداشته باشد . در این مواقع فن ها را تعویض نمایید ، برندهای Coler Master و Cor Sair از برندهای مرغوب فن هستند که میتوانید تهیه کنید . همچنین بخاطر داشته باشید که هرگز از کارت گرافیگ بدون فن استفاده سنگین نکنید .
6. روغن کاری :
درصورت اتمام روغن کارت گرافیک ، اصطکاک حین چرخش ایجاد شده و اجازه چرخش به فن را نمیدهد . برای برطرف کردن این مشکل ، برچسب بالای فن را برداشته و درپوش پلاستیکی محافظ را بیرون بیاورید و مقدار کمی روغن بریزید ( حدود 3 قطره ) مقدار زیاد آن میتواند به زیر GPU نفوذ کند و باعث ایجاد مشکلات مهم شود و درنهایت درپوش را بگذارید . از روغن های WD 40 یا روغن های آشپزی استفاده نکنید زیرا یا باقیمانده بجا میگذارند که میتواند عملکرد را مختل کند یا خیلی سریع تبخیر می شوند که مفید نباشند .
7. بررسی پیکربندی سرعت فن ( RPM GPU ) :
منظور از RPM ، تعداد چرخش فن در دقیقه است . اگر دستگاه زیرفشار زیاد قرار بگیرد ، فن ها شروع به گردش میکنند و سرعت آن زیادتر میشود تا جریان هوای بیشتری به گردش بیوفتد و سیستم خنک کننده بتواند دما را کاهش دهد . اگر دمای کارت گرافیک کاهش نیابد ، سیستم برای جلوگیری از آسیب های سخت افزاری خود را خاموش میکند اما همیشه اینطور نیست . معمولا سرعت فن و خاموش شدن دستگاه در اثر دمای زیاد بصورت خودکار انجام میشود اما دربرخی از سیستم ها امکان تغییر سرعت فن بصورت دستی وجود داشته و میتوانید پروفایلی تنظیم کنید که با بیشتر شدن دما ، سرعت چرخش فن نیز افزایش یابد و یا خاموش شدن خودکار را غیرفعال کنید .
همچنین برای مشاهده و بررسی سرعت فن ، نرم افزار MSI Afterburner که یک برنامه ی اورکلاک است را نصب کرده و نوار لغزنده را بکشید تا فن ها با حداکثر سرعت شروع به کار کرده و صدای آن ها را بشنوید . اگر همچنان شاهد نچرخیدن فن کارت گرافیک بودید به تعمیرکار مجرب مراجعه کنید .
8. سیستم را اسکن کنید :
اگر فن کارت گرافیک شما در یک سیستم دیگر بدون مشکل کار کرد متوجه میشوید که ایراد از سیستم شماست که میتواند مربوط به منبع تغذیه یا مشکلات نرم افزاری کامپیوتر باشد . درصورتیکه منبع تغذیه برق کافی تامین میکند ، یک اسکن از سیستم خود بگیرید ( با استفاده از برنامه Restore ) تا مشکلات سیستم را براحتی پیدا کند . درصورتیکه با انجام موارد بالا مشکل برطرف نشد ، قطعه ی موردنظر معیوب بوده و لازم است تا به یک تعمیرکار مجرب مراجعه کنید .
9. صدای فن :
استفاده از برخی از نرم افزارها برای بررسی دما توصیه میشود که اورکلاکرها و گیمیرهای حرفه ای انجام میدهند مانند Speed Fan .
درصورتیکه دما بالای 60- 70 درجه است و فن نمیچرخد ، مشکلی وجود دارد که باید بررسی گردد . برخی از کارت گرافیک های کم مصرف کانکتور اضافی جهت تامین برق مصرفی نداشته و همه ی برق مصرفی از طریق اسلات PCI Express تامین میشود اما در کارت گرافیک هایی که توان مصرفی بالاتر از 75 وات دارند ممکن است کانکتور برق ( ترکیبی از 6 پین و 8 پین بسته به مدل ) که آن را به واحد منبع تغذیه متصل میکند ، متصل نبوده و یا پین ها بطور کامل داخل کارت قرار نگرفته باشند خرابی این کانکتورها یا کابل های متصل به آنها میتواند یکی از دلایل نچرخیدن فن کارت گرافیک باشد . همچنین بررسی کنید که آیا منبع تغذیه توان کافی برای تغذیه GPU را فراهم میکند یا خیر . اگر سیستم بطور مکرر و بی دلیل خاموش شود ، ممکن است PSU به اندازه کافی قدرتمند نباشد .
جمع بندی :
درصورتیکه هیچکدام از موارد قبلی مشکل را برطرف نکرد بهتر است درصورت داشتن گارانتی ، کارت گرافیک خود را تعویض کنید و یا به یک تعمیرکار مجرب مراجعه کنید . لازم به ذکر است که نچرخیدن فن تنها به کارت گرافیک محدود نشده و باید از سلامت مادربرد ، منبع تغذیه ، اسلات های PCIe نیز مطمئن شوید .
به پایان مقاله ی نچرخیدن فن کارت گرافیک رسیدیم ، امیدواریم که این مطلب برای شما مفید باشد . شما کاربران گرامی میتوانید سوالات خود را در قسمت دیدگاه با کارشناسان ما درمیان بگذارید تا در اسرع وقت پاسخ دهیم . درصورت بروز هرگونه مشکل دررابطه با کارت گرافیک میتوانید با کارشناسان ما تماس گرفته و تعمیر کارت گرافیک خود را به مجموعه ی تخصصی میکروتراشه بسپارید . مهندسین ما با استفاده از تجهیزات بروز ، در کوتاه ترین زمان به تعمیر دستگاه شما عزیزان می پردازند .
من همی اینهارو انجام دادم ولی روشن نمیشه و دماش تا بالای ۸۰ درجه میره ولی روشن نمیشه راهنمایی کنید باسپاس
درود بر شما .
باتوجه به صحبت های شما ، این کارت مشکل سخت افزاری داشته که باید از نزدیک بررسی و رفع شود .
باسپاس از ثبت نظرتان ، پیروز باشید .
سلام من چند روز پیش یه کارت گرافیک دست دوم خریدم که یکی از فن هاش کار نمیکرد حتی وقتی دما تا ۷۸ درجه رفت بازم کار نکرد.
وقتی پسش دادم فروشنده گفت تست کردم و مشکلی نداره تو دمای ۶۵ هردو فن کار میکردن.
میخواستم بپرسم که دلیل کار نکردن فن میتونه از سیستم من باشه؟